Хальхи вӑхӑтра пур ҫӗрте те вырӑс чӗлхи анлӑн янӑрать те, ялсенче те ача-пӑча вырӑсла калаҫнинчен тӗлӗнме те пӑрахрӑмӑр пулӗ.
Паян Муркаш районӗнчи (халӗ муниципаллӑ округ теме юратаҫҫӗ-ха) Кӳстерекре пулма тӳр килчӗ. Унти лавккана кӗнӗ ҫӗрте чӑвашла пӗлтерӳ ҫакӑнса тӑнине курсан чун савӑнчӗ.
Пӗлтерӳ авторӗ — Шурчари ветеринари пункчӗ. Хыпарта ялти ҫынсен ӗнисемпе виҫӗ уйӑхран иртнӗ пӑрӑвӗсене туберкулез чирӗнчен укол тума килессине пӗлтернӗ.
Нумаях пулмасть Чӑваш кӗнеке издательствинче Ухсай Яккӑвӗн «Кӗслеҫӗпе упа» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Издательствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна пултаруллӑ ҫыравҫӑн хӗрӗ Ольга Ухсай пухса хатӗрленӗ.
Кӗнекене виҫӗ хайлав кӗнӗ. Сӑвӑлла ҫав юмахсем малтанхи хут 1954 ҫулта «Кӗслеҫӗпе упа» кӑларӑмра кун ҫути курнӑ. «Вӗсенче автор ӗмӗрхи темӑсене хускатнӑ: пуян пурнӑҫпа чухӑнлӑх, ырӑ кӑмӑллӑхпа чунсӑрлӑх, тавҫӑрулӑхпа айванлӑх... Сӑнарсен ӗҫӗ-хӗлӗ урлӑ ҫыравҫӑ ҫынсенчи ҫитменлӗхсене питлет, ултавҫӑсене тӑрӑ шыв ҫине кӑларать», — тесе пӗлтернӗ Чӑваш кӗнеке издательствинче.
Кӗнекене Татьяна Бурдина художник илемлетнӗ. Редакторӗ – Ольга Иванова. Тиражӗ – 1000 экземпляр.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Шупашкарти ача-пӑчапа ҫамрӑксен пултарулӑх керменӗн педагогӗсен ӗҫӗсен куравӗ уҫӑлӗ. Вӑл Чӑваш тӗррин музейӗнчен ӗҫлеме тытӑнӗ.
Куравра Ольга Волкова, Светлана Лотова, Ольга Кондратьева тата Светлана Савельева пултарулӑхӗпе паллашма май килӗ.
Вӗсем чылай ҫул ӗнтӗ декоративлӑ прикладной ӳнер енӗпе тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫав ӑсталӑха ачасене хӑнӑхтарнӑ май вӗсене чӑваш халӑх пултарулӑхӗпе кӑсӑклантарса ярассипе ҫине тӑраҫҫӗ.
Чӑваш Енре пурӑнакан ҫамрӑксем чӑвашла эрешлӗ татуировкӑсем тутарма юратаҫҫӗ. Кун пирки Телеграмри «Чувашский край» (чӑв. Чӑваш тӑрӑхӗ) каналта пӗлтернӗ.
Ӳт ҫине (ал-ура, мӑй тата ытти те) ҫине илемлӗ ӳкерчӗксем ӳкерсе хураҫҫӗ: эрешсем, элемсем, орнаментсем, рунӑсем... Пӗр-пӗр сӑмаха чӑвашла та ҫырса хураҫҫӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Елена Аксупи ҫыравҫӑн ҫӗнӗ кӗнеки тухнӑ.
«Пилеш куҫҫулӗ» ятлӑскере пурӗ вун тӑватӑ калав кӗнӗ. «Автор кашни сӑнар валли йывӑр тӗрӗслев хатӗрленӗ, ҫавӑнпа та кӑларӑмри сюжетсем асра юлаҫҫӗ, шухӑша яраҫҫӗ», — пӗлтернӗ «Хыпар» издательство ҫурчӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн пабликӗнче.
Елена Аксупи (Елена Геннадиевна Алексеева) 1973 ҫулхи кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче Тутарстан Республикинчи Аксу районӗнчи Беловка ялӗнче ҫуралнӑ. Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсем валли тухса тӑракан «Канаш» хаҫатра пай пуҫлӑхӗнче вӑй хурать.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Светлана Асаматӑн «Акатуй сӑввисем» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна вӑтам классенче вӗренекенсем валли кӑларнӑ. Ӳнерҫисем – Мария Ермолаевӑпа Екатерина Васильева.
Светлана Асамат 1952 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кайри Ӑнтавӑш ялӗнче ҫуралнӑ. Канашри педагогика училищинчен, Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинчен, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Тӗрлӗ шкулта ачасене музыка вӗрентнӗ. Чӑваш радиопа телевиденийӗнче, Чӑваш наци музейӗнче вӑй хунӑ. Халӗ Чӑваш наци радиовӗнче ӗҫлет. Раҫҫей Федерацийӗн Писательсен тата Журналистсен союзӗсен, Чӑваш композиторӗсен ассоциацийӗн пайташӗ.
Николай Максимов паллӑ журналистӑн тата ҫыравҫӑн романне «Тӑван Атӑл» журналта пичетлеме пӑрахнӑ-мӗн. Кун пирки автор тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Калем ӑсти хыпарланӑ тӑрӑх, ун патне юлташӗ шӑнкӑравланӑ, «Европӑна хӑтарни» романа пичетлеме пӑрахнине ӑнлантарса ҫырнӑ статья некролог евӗр тенӗ иккен.
«Юлташа лӑплантарам. Вӑл некролог мар. Роман чӗрӗ, вӑл авторӗнчен те, хӗрарӑмсен тӗрлӗ канашӗсенчен те вӑрӑмрах ӗмӗрлӗ пулӗ. Ҫитменнине тата ӑна тахҫанах электрон мелпе вырӑсла пичетленӗ, кӗҫех хут ҫинче те кун ҫути курӗ», — тесе шӑрҫаланӑ автор.
Журналти статья тӑрӑх автор ҫапларах ӑнланса илнӗ: романа пичетлеме чаракансем пулнӑ. Журналӑн редакторне Арсений Тарасова Николай Максимов романӑн пӗрре виҫҫӗмӗш пайне пичетлесе ӗлкӗрнӗшӗн тав тӑвать.
Иртнӗ эрнере И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче Раҫҫейри халӑхсен тӑван чӗлхипе литературин III Ҫурҫӗр-Хӗвелтухӑҫ олимпиадин ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвӗ шкул ачисен хушшинче иртнӗ.
Унта Анастасия Владимировӑпа Анастасия Емельянова ятлӑ пикесем та тивӗҫлипе хутшӑннӑ. Вӗсене 3-мӗш степеньлӗ дипломсемпе наградӑланӑ.
Аслӑ шкулӑн вырӑс тата чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн деканӗ Алёна Иванова олимпиада пысӑк пӗлтерӗшлине палӑртса хӑварнӑ май ҫӗнтерӳҫӗсене чысланӑ. Алена Михайловна «Эткерлӗх» этнокультура мультимеди центрӗпе паллаштарма экскурси ирттернӗ. Унта интерактивлӑ элементсемлӑ «Асам» экспозици залӗ те пур.
Google.Translate ҫак кунсенче чӑвашла куҫарма вӗренсе ҫитнӗ. Чӑваш чӗлхи варианчӗ пурин те хальлӗхе курӑнмасть пулин те чӑвашларан вырӑсла ним мар куҫарма пулать — чӑвашла текст кӗртсен хӑйех ӑнланса илет (куҫармалли текст валли «определить язык» лартмалла). Вырӑсларан чӑвашла куҫарас тесен вара, енчен те интерфейсра чӑваш чӗлхи варианчӗ ҫук пулсан — йывӑртарах. Апла пулин те ҫывӑх вӑхӑтра пурин те ҫак куҫармалли мел ӗҫлесе каймалла (Google серверӗсен ҫӗнелмелле теҫҫӗ).
Хӑвӑрт кӑна хакланӑ хыҫҫӑн ҫакна калама пулать: чӑвашларан вырӑсла пит аван куҫарать, чылай чухне «Атӑл.Талмачпа» «Яндекс.Тӑлмачран» ирттерет. Вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ чухне вара пур куҫаруҫӑсен те шайӗ пӗрешкелтерех.
Google.Translate-ра чӑваш чӗлхи хушӑннин чи паха енӗ — малашне Ютубри видеосене чӑвашла субтитрсемпе пӑхма май пулӗ. Хальлӗхе ку тутар чӗлхипе кӑна ӗҫлет.
Чӑваш чӗлхисӗр пуҫне Гугл.Тӑлмачне ҫавӑн пекех абхаз, авар, пушкӑрт, бурят, чечен, крым тутар, коми, улӑх мари, осетин, тыва, удмурт тата якут чӗлхисене хушнӑ. Ҫак йышри хӑш-пӗр чӗлхесем валли хӑй тӗллӗн куҫаруҫӑ ытти платформӑсенче ҫук та.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци библиотекинче «Чӑваш кӗнеки кунӗ» мероприяти иртнӗ.
Ольга Тургай драматург тата радиожурналист пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна тӑваттӑмӗш хут йӗркеленӗ.
Чӑваш чӗлхи кунне Е. Рожанский ҫырнӑ «Сочинения принадлежащие к грамматике чувашского языка» кӗнеки кун ҫути курнӑранпа 225 ҫул ҫитнине халалланӑ.
+3.3 °C